(Links op de foto, Mai Hlee Xiong, tijdens de Miss Hmong-verkiezing)
Sting zong erover: ‘Í’ll be watching you’, maar had toentertijd niet kunnen bevatten welke vorm zijn boodschap zou aannemen.
Met de opkomst van Social Media is ons persoonlijk leven niet zo persoonlijk meer als wij soms zouden willen en als wij beseffen. Sinds pioniers als Mark Zuckerberg de wereld liet kennismaken met Facebook, hechten wij minder waarde aan onze privacy en delen onze ervaringen graag met vrienden en ‘verre’ vrienden. Persoonlijk vind ik het een geweldig media om mijn ervaringen als auteur te delen en om over mijn boeken te vertellen, een voordeel voor de schrijvers van nu. Er zit echter een keerzijde aan dit gemak, berichten over misbruik hiervan komen steeds vaker in het nieuws en wordt in enkele gevallen de gebruiker soms zelfs noodlottig.
De 24-jarige Aziatische Mai Hlee Xiong werd slachtoffer van cyberstalking. Gedurende jaren bepaalde het haar leven. Dit is haar verhaal.
Al op jonge leeftijd heeft Mai belangstelling voor de computer. Het liefst kraakt ze de code om erachter te komen hoe een programma in elkaar steekt. Mai behoort tot de Hmong-gemeenschap, een Aziatisch volk dat oorspronkelijk uit het zuiden van de Volksrepubliek China komt en inmiddels verspreid is door heel China, Laos, Vietnam, Thailand en een klein gedeelte van de VS. Mai gaat journalistiek studeren en begint een online magazine over de Hmong-gemeenschap. Om haar tijdschrift meer aandacht te geven, maakt ze een Myspace-profiel aan, het sociale netwerk van o.a. Justin Timberlake, dat gespecialiseerd is in muziek, waar zij al snel veel leden van de Hmong-gemeenschap tot haar vrienden mag rekenen. Om nog meer bekendheid te verwerven, suggereert een vriendin haar om mee te doen aan de landelijke Miss Hmong-verkiezing. Mai wordt uiteindelijk tweede, maar leert in die periode veel mensen kennen, onder wie de winnares Nee Lee en haar broer Nhia Lee, die ook journalist is. Zij blijken in dezelfde provincie te wonen en er ontwikkelt zich een hechte vriendschap. De wedstrijd levert haar veel waardevolle contacten op, waardoor haar magazine door steeds meer mensen gelezen wordt en Mai veel aanzien krijgt in de Hmong-gemeenschap.
In deze periode krijgt Mai veel vriendschapsverzoeken, die zij dankbaar accepteert zonder hier kritisch over te zijn, ook niet als iemand met dezelfde naam haar een verzoekje stuurt. Dan ontvangt zij een berichtje dat er nog een Myspace-pagina bestaat onder haar naam, waar al haar foto’s en berichten op staan. Het verwondert haar en ze vraagt zich af wat er aan de hand is. Ze laat een bericht achter op de pagina, maar er komt geen reactie.
Dan ontvangt ze een linkje van deze Myspace-pagina naar een Youtube-filmpje met de onrustbarende titel: “De winnaar van de Miss Jealousy contest”. In de Hmong-gemeenschap waar Mai deel van uitmaakt, wordt jaloezie gezien als een grote ondeugd. May schrikt hiervan. Is dit het werk van een gestoorde fan, iemand die heeft deelgenomen aan de schoonheidswedstrijd en jaloers op haar is, iemand die haar reputatie wil vernietigen? In een virtuele wereld kan iedereen dit op zijn geweten hebben, zowel bekenden als onbekenden, de dader blijft anoniem. Mai wordt hierdoor erg onzeker.
Een zekere Jeffrey, een 25-jarige blanke man, zoekt contact met haar via Myspace. Zij wisselen berichten met elkaar uit en Mai nodigt hem uit een inzamelingsactie voor haar tijdschrift bij te wonen. Hoewel hij haar uitnodiging accepteert, lijkt hij die dag niet te komen opdagen. Als zij hier later naar informeert, beweert hij wel aanwezig te zijn geweest maar veronderstelt dat zij elkaar door alle drukte zijn misgelopen. Mai vindt dit vreemd en krijgt argwaan. Samen met een vriend analyseert ze zijn pagina en komt tot de ontstellende conclusie dat zij de enige vriend is, de Myspace-pagina lijkt speciaal voor haar te zijn aangemaakt. De persoon Jeffrey blijkt zich bovendien te verschuilen achter een valse identiteit. Het verontrust Mai en ze vraagt zich af of deze persoon dicht bij haar in de buurt is geweest tijdens de inzamelingsactie.
Langzamerhand voelt ze zich nergens meer veilig en begint ze het vertrouwen in de mensen om haar heen te verliezen. Het beïnvloedt haar werk en haar privé-leven en ze durft met niemand meer af te spreken. Ook spreekt ze nu niet meer in het openbaar en zondert zich af in haar appartement. Toch wil Mai zich niet laten kennen en ze besluit om mee te doen aan de internationale Miss Hmong-verkiezing in Californië. Het prijzengeld van $10.000 kan ze goed gebruiken om haar magazine uit te geven. In Californië treft ze haar vrienden Nee Lee en haar broer Nhia, die ze tijdens de vorige wedstrijd heeft leren kennen. Eenmaal op het podium komt haar angst in volle hevigheid terug en ze is bang dat de stalker haar iets zal aandoen. Mai wordt derde net voor Nee Lee, die op de vijfde plaats eindigt.
In augustus 2008 ontvangt ze een verontrustend telefoontje over een link naar Youtube, die vanaf de Myspace-pagina is verstuurd. Tot haar afschuw wekken de bewerkte foto’s en teksten de indruk dat Mai in de pornografie zit. Het filmpje is naar honderden vrienden uit de Hmong-gemeenschap gestuurd, waar het nieuws zich snel verspreidt. De omgeving reageert geschokt en Mai ontvangt veel haatmail uit deze gemeenschap. Ze is ten einde raad en vreest verstoten te worden uit de community.
Als ze uiteindelijk het besluit neemt om naar de politie te stappen, krijgt ze het teleurstellende bericht dat ze niet de nodige technische kennis bezitten om haar te helpen. Het enige dat Mai kan doen is om Youtube te vragen het filmpje te verwijderen. De schaamte en angst eisen hun tol. Mai ziet het leven niet meer zitten en overweegt om zelfmoord te plegen.
Op haar dieptepunt neemt ze het besluit om terug te vechten en de strijd aan te binden met de anonieme cyberstalker, die ze wil opsporen met behulp van haar computerkennis. Ze gaat op zoek naar een IP-adres, de vingerafdruk van pc’s op internet. Na dagen van onderzoek ontdekt ze dat alle e-mails worden verstuurd vanaf een bepaald IP-adres. De politie weet te vertellen dat dit IP-adres afkomstig is van een woning op ongeveer 65 km afstand van Mai’s woning. Rechercheurs nemen de eigenaar mee voor ondervraging, maar hebben hun twijfels omdat de man oprecht lijkt in zijn bewering dat hij van niets weet. Maar er blijkt nog iemand anders in het huis te wonen, die gebruik maakt van dezelfde computer. Het is zijn zwager en een bekende van Mai.
Mai reageert geschokt als ze hoort dat Nhia, de broer van Nee Lee, de dader is. Ze dacht dat hij haar vriend was. Tijdens het verhoor lijkt het erop dat hij de concurrenten van zijn zus wilde uitschakelen. Dit gedrag is typerend voor stalkers, die vaak handelen uit afgunst. Hoewel Lee alles ontkent voor de Michigan rechtbank, dient het elektronische spoor dat hij heeft achtergelaten als bewijs. Nhia wordt schuldig bevonden en moet psychologische hulp zoeken, ook krijgt hij $5000 boete en een jaar voorwaardelijke straf.
Mai is dankbaar voor de uitspraak en wordt weer geaccepteerd door de Hmong-gemeenschap. Ze begint de website quitstalkingme.com om meer aandacht te vragen voor het onderwerp en om andere slachtoffers van stalking advies te geven.
Hoewel Mai Hlee Xiong de ervaring nooit zal kunnen vergeten, weet ze uiteindelijk van haar negatieve ervaring iets positiefs te maken.
Volgende week het verhaal van een Engelse arts, die zelf over leven en dood van zijn patiënten besliste. Toen hij werd veroordeeld voor de moord op 15 patiënten, bleek dit aantal in werkelijkheid vele malen hoger te liggen.
Ik ben ED Vermeulen, Rotterdamse detective-auteur. Be Safe!
